#หุ่นหลวง #มรดกทางวัฒนธรรมที่จางหาย
หุ่นหลวงเป็นเครื่องราชูปโภคของพระมหากษัตริย์ยุคโบราณ
หุ่นหลวงมีมาตั้งแต่ครั้งแผ่นดิน กรุงศรีอยุธยา มีมาตั้งแต่เมื่อไหร่ไม่ชัดเจน บางคนกล่าวว่าอาจมีมาตั้งแต่ต้นอยุธยาก็อาจเป็นได้…แต่ตามหลักฐานที่มีบันทึกไว้ชัดเจน คือสมัยสมเด็จพระนารายณ์ ลาลูแบร์ได้จดบันทึกไว้ว่า “การเล่นหุ่นเป็นมหรสพที่นิยมชนิดหนึ่งในตอนนั้น”
หุ่นหลวงแกะจากไม้เนื้อเบา มีรายละเอียดที่ซับซ้อนมาก เครื่องแต่งกายของหุ่นหลวงมีลักษณะคล้าย เครื่องแต่งกายของโขนละคร เรื่องที่หุ่นหลวงใช้แสดง ในบทละครนอก สมัยอยุธยาคือ เรื่อง “#ไชยทัต” และ “#สังข์ศิลป์ไชย”ต่อมาในสมัยกรุงธนบุรี นิยมเล่มในเรื่อง “#รามเกียรติ์” ต่อมาในสมัยรัชกาลที่๔ นิยมเชิดหุ่นหลวงในเรื่อง #พระอภัยมณี
จนมาในสมัยรัชกาลที่๕ คนเริ่มมานิยมชม หุ่นกระบอก เพราะสร้างได้ง่ายประชาชนครอบครองได้เพราะไม่ใช่เครื่องราชูปโภค ซึ่งสงวนไว้สำหรับองค์พระมหากษัตริย์เท่านั้น แม้กระทั่ง วังหน้าที่อยากจะมีหุ่นหลวงก็ไม่สามารถมีไว้ในครอบครองได้ ถ้าสังเกตุจะพบว่า หุ่นหลวงของวังหน้าจะมีขนาดเพียงครึ่งเดียว ของหุ่นหลวง ขององค์พระมหากษัตริย์
การเล่นหุ่นหลวงเป็นมหรสพ ในงานพระเมรุในอดีตที่ผ่านมา คือ งานพระเมรุรัชกาลที่๔ จากนั้นนั้นหุ่นหลวงก็ค่อยๆ ถูกกลืนหายไปกับกาลเวลา จนมาถึงปลายรัชสมัยรัชกาลที่๙ ที่มีการรื้อฟื้น หุ่นหลวง ขึ้นเพื่อให้ ในหลวงได้ทรงทอดพระเนตร เป็นมหรสพ การแสดงหุ่นหลวงดั่งเช่นในอดีต …
แต่มีการบันทึกเรื่องหุ่นหลวงไว้น้อยมาก และ ตำราว่าด้วย การสร้างหุ่นหลวง ก็หายสาปสูญไปนานมากแล้ว จนมีเรื่องที่น่าแปลกมหัศจรรย์ เกิดขึ้น เมื่อ อาจารย์กมล การกิจเจริญ ได้ค้นพบตำราการสร้างหุ่นหลวง ได้จาก คนบ้า ที่มาขอข้าวกินที่จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งทุกวันนี้ เชื่อว่า ” #น่าจะไม่ใช่คน” ชมเรื่องราวจากคลิปนี้ ==>> https://youtu.be/V8Gz06A0q64?t=323 โปรดใช้วิจารณญาณ
แต่จากความคิดเห็นส่วนตัว จากการที่ชมเอกสารฉบับจริง ผมเชื่อว่า ตำราสมุดไทยที่ว่าด้วยการสร้างหุ่นหลวงนี้ #เป็นของจริง และน่าจะเป็นเพียงเล่มเดียวที่เหลือรอดมาจนทุกวันนี้ มีคนต่างชาติมาเสนอขอซื้อในราคาตัวเลขแปดหลัก ซึ่งอาจารย์กมลไม่ได้ตกลงขาย เพราะ มีความคิดเห็นว่า เอกสารมรดกชาติ ชิ้นนี้ เป็นของล้ำค่าอย่างยิ่ง และสมควรที่จะ เก็บอนุรักษ์รักษาอยู่ในประเทศไทย
จากการบูรณะหุ่นหลวงเพื่อให้ ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่๙ ได้ชม อาจารย์กมล ทำไม่สำเร็จในขณะพระองค์ท่านมีพระชนม์ชีพ แต่ได้มีการถวายการการแสดงมหรสพหุ่นหลวงนี้ ให้ดวงพระวิญญาณได้ทรงทอดพระเนตรใน #งานมหรสพสมโภชออกพระเมรุรัชกาลที่๙
#ร่วมสืบสานตำนานหุ่นหลวง
