ตำนานเล่าต่อๆกันว่า วัดโบราณที่อำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรีแห่งนี้สร้างสมัยสุโขทัย มีเจ้าอาวาสองค์แรก นามว่า “หลวงพ่อทอง” ถ้ำนี้เป็นดงของนกสาริกา มีถ้ำมากมายในบริเวณวัดแห่งนี้ เช่น
#ถ้ำคูหามังกรสวรรค์
#ถ้ำม่านวิจิตร
#ถ้ำขุนแผน
#ถ้ำดอกจอก
#ถ้ำนางนวล
#ถ้ำนางนอน
#ถ้ำหมื่นหาญ
ต้นตำนานของเรื่องกุมารทองของไทย ที่เป็นลูกของแม่บัวคลี่ กับ พ่อแก้ว(ขุนแผน) วัดแห่งนี้มีเรื่องราวมากมายนอกจากตำนานของขุนช้างขุนแผน เช่น เมืองลับแล เป็นต้น
