เดิมพระต้นแบบเป็นพระโบราณศิลปะขอม ที่สร้างตามคติ พุทธลัทธิวัชรยาน เป็น ศิลปะเขมรแบบบายน ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่งอังกอร์ธม ซึ่งทรงนับถือพุทธศาสนาแบบมหายาน และด้วยเหตุที่ประ กอบด้วยรูปเคารพถึงสามองค์ในพิมพ์เดียว บางครั้งจึงมีผู้เรียกว่า “พระตรีกาย”
ส่วนรูปเคารพที่อยู่เบื้องขวาขององค์ประธานนั้น(ด้านซ้าย) มีลักษณะ 4 กร ได้แก่ พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ซึ่งหมายถึงผู้มองลงมาจากเบื้องบนด้วยความกรุณา หรือผู้เป็นใหญ่แห่งโลก ที่จุติจากพระธยานิพุทธเจ้าหรือพระอมิตพุทธ(ผู้มีแสงสว่างมิรู้จบ) ด้วยเหตุนี้ พระอวโลกิเตศวรจึงปรากฏรูปพระธยานิพุทธเจ้าประทับนั่งสมาธิอยู่เหนือศิราภรณ์(อาภรณ์ประดับเศียร) พระกรทั้ง 4 ทรงถือ พวงประคำ คัมภีร์ ดอกบัว และหม้อน้ำมนต์
ส่วนด้านขวามือ พระนางปรัชญาปารมิตา เทพีแห่งสติปัญญาและความเฉลียวฉลาด ในเทวาลัยที่มีอิทธิพลพุทธมหายานมักสร้างรูปเคารพของพระนางไว้ในครรภคฤห์ ทรงปรากฏในรูปมหาคัมภีร์ปรัชญาปารมิตาสูตร ได้ชื่อว่าเป็นพุทธมารดาแห่งพระพุทธเจ้าทั้งหลาย มีวรกายสีขาว เศียรเดียว สองพระกร อาจพบในท่าแสดงธรรมเทศนา หรือถือบัวขาบสายเดียวทั้งสองพระหัตถ์
รูปเคารพตรงกลางคือพระพุทธเจ้า(พระปางนาคปรก)ที่ประทับนั่งสมาธิอยู่เหนือขนดพญานาคสูง ๓ ชั้น ซึ่งแผ่พังพานอยู่เหนือพระเศียรรวม ๗ เศียร
สำหรับพระพิมพ์โบราณลักษณะเดียวกันนี้มีคนเรียกอีกชื่อว่า “นารายณ์ทรงปืน” น่าจะมาจากการมองรูปองค์พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรมีลักษณะ 4 กร เหมือนกับพระวิษณุ หรือพระนารายณ์ และพระองค์ยังทรงถือสายบัวปัทมะที่ยาวเหยียดคล้ายกับคันศรของพระนารายณ์ ครูบาโบราณาจารย์บอกว่า ในสมัยก่อนมักจะเรียกอาวุธที่พุ่งออกไปว่า “ปืน” ดังนั้น การเรียกว่า “ทรงปืน” น่าจะสื่อถึงการ “ทรงศร” ซึ่งก็คือสายบัวชมพูหรือปัทมะขององค์อวโลกิเตศวร
นางปรัชญาปารมิตาเทพีแห่งปัญญา ทรงเป็นเทวนารีในพระพุทธศาสนาลัทธิวัชรยาน อยู่ประจำทิศตะวันตก
มหามนต์ในปรัชญาปารมิตานี้ เป็นมนต์อันไม่มีมนต์อื่นยิ่งกว่า
เป็นมนต์อันไม่มีมนต์อื่นใดมาเทียบได้ เป็นมนต์อันประหารเสียซึ่งสรรพทุกข์ทั้งปวง
ให้จงกล่าวมนต์ดังนี้ :
คะเต คะเต ปาระคะเต ปาระสังคะเต โพธิ สวาหา
तद्यथा- गते गते पारगते पारसंगते बोधि स्वाहा।
(ปกตินั้น บทธารณี นั้นมักจะไม่แปล แต่หากแปลจะแปลว่า
จงไป จงไป ไปถึงฝั่งโน้น ไปให้พ้นโดยสิ้นเชิง บรรลุถึงความรู้แจ้ง)
![](https://i2.wp.com/siamcoin.com/wp-content/uploads/2022/08/พระตรีกาย.webp?resize=683%2C1024&ssl=1)